شاپرک چیست؟ همه چیز در مورد شاپرک

از سال 1383 باورود تکنولوژی های پرداخت به کشور  همه چیز تغییر کرد از ابتدایی و ساده ترین  اشکال پرداخت و همینطور روز به روز در حال پیشرفت. از این سال و پس از استقبال مردم از پرداخت الکترونیکی توسط دستگاه پایانه فروش در فروشگاه‌ها و مراکز تجاری، بانک ها و مووسسات مالی برای جذب افراد گروه ها  کاسبان و مغازه داران و متقاعد کردن ان ها بستر های را فراهم کردند و تلاش کردند تا از دستگاه پایانه فروش بانک آنها استفاده کنند. رقابتی که در اخر وجود چندین دستگاه پایانه در فروشگاه‌ها شد. بانک مرکزی نیز برای حل این نابسامانی اعلام کرد شبکه یکپارچه پرداخت (شاپرک) را راه‌اندازی خواهد کرد. کلمه شاپرک مخفف، شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی است. «جایگزین تبادل الکترونیکی پول به جای تبادل فیزیکی آن همراه با نظارت دقیق، مستمر و هوشمند در نظام پرداخت کشور» چشم‌انداز تأسیس شاپرک تعریف شده بود.

مسئولیت اصلی شاپرک در نظام بانکی کشور ؟

تا زمانی که شاپرک به صورت عملی فعالیت خود را اغاز نکرده بود ، سامان‌دهی دستگاه‌های پایانه فروش و کنترل رقابت بانک‌ها برای ارائه این دستگاه‌ها از جمله دلایلی بودکه برای تشکیل شاپرک تعریف شده بود.از مهم‌ترین اقدامات شاپرک در سال‌های اولیه فعالیت، دادن مجوز به شرکت‌های psp، لغو مجوز برخی از این شرکت‌ها و توقف واریز آنی دستگاه‌های پایانه فروش بود. در آن زمان قدم بعدی شاپرک در سال 92 پیاده کردن کارمزد روی تراکنش‌های دستگاه‌های پایانه فروش پیش‌بینی شده بود که چندی بعد هم به واقعیت پیوست.  به مرور زمان و با توسعه شبکه پرداخت بانکی وظایف شاپرک نیز گسترش پیدا کرد. در ادامه مهم‌ترین وظایف شاپرک معرفی خواهد شد.

شروع به مجوز دادن  psp ها 

صدور مجوز « فعالیت در زمینه ارائه خدمات پرداخت الکترونیک بعد از بررسی های انجام شده و متناسب سازی شرایط و قوانین با قوانین شاپرک توسط بانک مرکزی» انجام می‌شود. شرکت‌های پی‌اس‌پی بعد از دریافت مجوز لازمه بایدقوانین و مقررات ابلاغی بانک مرکزی را رعایت کنند. همچنین فعالیت این شرکت‌ها تحت بازرسی شاپرک قرار می‌گیردو شبکه شاپرک به طور مستمر و مستقیم این مجموعه ها را زیر نظر دارد . اکنون 12 شرکت پی‌اس‌پی دارای مجوز در حال فعالیت هستند.

بررسی گذارش های اقتصادی 

شاپرک، گزارش‌های اقتصادی شبکه الکترونیکی پرداخت کارت را از تیرماه 1394 به صورت ماهانه، سالانه و عملکرد چهارساله منتشر می‌کند. گزارش اقتصادی شاپرک در راستای رسالت شاپرک مبنی بر اطلاع‌رسانی در فضای پرداخت الکترونیک کشور منتشر می‌شود و هدف از آن کمک به فعالان حوزه پرداخت الکترونیک کشور در عرصه‌های تصمیم‌گیری و اجرایی تعریف شده است.
 

اعطای مجوز به شرکت‌های پرداخت‌یار

شرکت‌های پرداخت‌یار در چارچوب سند تدوینی از سوی بانک مرکزی و بر اساس قرارداد منعقده با شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت (PSP) و شاپرک، می‌توانند پرداخت‌های بدون کارت از جمله پرداخت‌های درون برنامه‌ای مبتنی بر زیرساخت‌های همراه را برای پذیرندگان خود انجام داده و سپس به شبکه شاپرک ارسال کنند.

ارائه تأییدیه به کارت‌خوان‌های موبایلی

شاپرک ارائه تأییدیه به کارت‌خوان‌های موبایلی شبکه پرداخت کشور را طبق «الزام پرداخت‌های همراه مبتنی بر M-POS»، بر عهده دارد.

بستن درگاه پرداخت اینترنتی در صورت تخلف

شاپرک، دادستانی و پلیس فتا می‌توانند درخواست بستن یک درگاه پرداخت مشکوک را بدهند و شرکت ارائه‌دهنده خدمات پرداخت ملزم به اجرای حکم آنها است.

ثبت درخواست پذیرندگی

شاپرک، سامانه جامع پذیرندگان را راه‌اندازی کرده تا متقاضیان درخواست‌های خود را به صورت جامع، ثبت و برای شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت ارسال کنند. شاپرک درخواست پذیرندگی را به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت مورد تأیید خود ارسال می‌کند. شرکت پی‌اس‌پی پس از عقد قرارداد پذیرندگی، تحویل و راه‌اندازی ابزار پذیرش، تأییدیه خود را به شاپرک اعلام می‌کند. در این مرحله ابزار پذیرش پذیرنده فعال شده و پذیرنده قادر به ارسال تراکنش از طریق ابزار پذیرش خواهد بود.
 

شتاب و شاپرک یکی نیستند

اگر بخواهیم شاپرک را با توجه به شتاب تعریف کنیم، شاپرک شبکه‌ای است شبیه شتاب که شبکه‌های پرداخت پایانه فروشگاهی بانک‌ها را به یک شبکه بزرگ‌تر وصل می‌کند. تمامی تراکنش‌های الکترونیک شبکه بانکی از زیرساخت‌های شبکه شتاب عبور می‌کنند اما از سوئیچ شرکت‌های پی‌اس‌پی و شرکت شاپرک عبور نمی‌کنند. شاپرک تنها تراکنش‌های پذیرفته شده روی پایانه‌های متعلق به شرکت‌های پی‌اس‌پی را ثبت می‌کند.